W ostatnim czasie mieliśmy okazję pochylić się nad tematami rozbudowy istniejącej infrastruktury na funkcjonujących budynkach, a także rewitalizacji kamienic i zabytków. Tym razem zapraszamy do zapoznania się z naszą realizacją z dziedziny energetyki przemysłowej, która – w dużej mierze – zazębia się z dwiema wspomnianymi wyżej kwestiami. W poniższym case-study chcemy przeanalizować proces trwającej przebudowy budynku stacyjnego TAURON Dystrybucja S.A. we Wrocławiu, wskazując jednocześnie na podstawowe wyzwania i charakterystykę tego typu przedsięwzięć.
Jako Miastoprojekt specjalizujemy się w kompleksowej obsłudze inwestycji budowlanych. Realizujemy projekty we wszystkich sektorach, z pasją podchodząc do napotykanych wyzwań i wychodząc naprzeciw oczekiwaniom naszych Partnerów.
Często wynikają one z aktualnych potrzeb konsumentów. Dziś, w dobie szybkiego rozwoju gospodarczego, ich zdanie znaczy nieporównywalnie wiele.
Nam, Polakom, żyje się coraz lepiej, a wzrastający poziom życia i związana z nim elektronizacja przekładają się na rosnące zapotrzebowanie na energię elektryczną. Potrzebujemy jej coraz więcej i coraz częściej. Na zmiany te odpowiadać muszą producenci, w których interesy wpisuje się ciągła modernizacja sieci dystrybucyjnej.
Przykładem takiego działania jest realizowana przez nas rozbudowa obiektu stacyjnego przy ul. Wierzbowej 8-12 we Wrocławiu. W maju 2017 roku TAURON Dystrybucja S.A. ogłosiła przetarg na przebudowę istniejącej stacji SN (10kV) R-180 Mennicza razem z aparaturą oraz na przebudowę budynku z XIX wieku i jego pomieszczeń z myślą o docelowym wykonaniu stacji typu GPZ WN/SN (110/20/10).
Modernizacja wpisana w bogatą historię elektrowni
Zabytkowy budynek stacyjny powstał na bazie dawnych koszar Karmelickich, które w XIX wieku przekształcono w pierwszy zakład energetyczny we Wrocławiu. Adaptacją istniejących obiektów zajęła się wówczas firma Siemens & Halsken. Nowo wybudowane murowane hale przekształcono w maszynownię i magazyn, natomiast zastaną przestrzeń wypełniły akumulatory oraz poziome maszyny parowe przeznaczone do produkcji prądu stałego przez prądnice o łącznej mocy 500 kW. Elektrownia była w stanie wysyłać energię na odległość 1,2 km.
Wnętrze elektrowni [1]
Mijające lata i coraz większy popyt na energię elektryczną pociągnęły za sobą dalszą, stopniową rozbudowę obiektu. Oczywiście, rozwinięcie infrastruktury wiązało się ze zwiększeniem mocy – prądnice mogły już wygenerować prąd o łącznej mocy 1455 kW. Dla porównania, średnie zapotrzebowanie na energię elektryczną jednego gospodarstwa domowego wynosi 13 kW, a przy ogrzewaniu elektrycznym – 30 kW.
Ówczesna elektrownia składała się z czterech hal maszynowych, budynku pokoszarowego oraz łącznika. – Co ciekawe, w toku prowadzonych obecnie prac natrafiliśmy na fundamenty hali znajdującej się w bezpośrednim sąsiedztwie istniejącego obiektu. Dziś, spośród wszystkich budynków, zachowało się jedynie około 1/3 murów pokoszarowych, w którym mieści się TAURON Obsługa Klienta oraz dwie hale objęte modernizacją w ramach zadania „Przebudowa stacji elektroenergetycznej SE MENNICZA” – opowiada Paulina Blacharska, kierownik projektu w Miastoprojekt Wrocław, która sprawuję pieczę nad tym zadaniem, a przy okazji specjalizuje się w pracy na obiektach zabytkowych. Wprawdzie SE MENNICZA nie jest obiektem wpisanym do rejestru zabytków, znajduje się jednak na obszarze wpisanym do rejestru zabytków.
W 1909 roku stacja przestała produkować prąd. Powód? Zlokalizowany w ścisłym centrum Wrocławia obiekt nie mógł być dalej rozbudowywany, a – dodatkowo – uruchomiono drugą elektrownię przy ul. Łowieckiej na wrocławskim Nadodrzu. To właśnie ten drugi obiekt przejął na siebie ciężar zaopatrywania mieszkańców Wrocławia w energię elektryczną. W tej sytuacji pierwszą bazę, właśnie tę przy ul. Wierzbowej, zmieniono w stację przetwarzającą prąd zmienny na prąd stały dostarczany przez nową placówkę przy Łowieckiej.
Widok od strony ul. Wierzbowej 1935-1937 [2]
Realizacja a nieścisłości dokumentacyjne
Wstępny plan modernizacji budynku przy ul. Menniczej zakładał zakończenie prac w październiku 2019 roku. Ze względu na napotkane w trakcie robót „niespodzianki”, plan ten trzeba było jednak zweryfikować i pod koniec 2017 roku prace zostały wstrzymane. – Musieliśmy zweryfikować nasze pierwotne założenia – mówi Paulina Blacharska – Ku naszemu zaskoczeniu, okazało się, że pod niektórymi ścianami konstrukcyjnymi brakuje fundamentów. I to pomimo tego, że ich istnienie zostało wykazane w dokumentacji historycznej, stanowiącej jeden z opisów stanu faktycznego na etapie projektowania – dodaje nasza ekspertka
Rysunek archiwalny [3]
Rysunek archiwalny [3]
Rysunek archiwalny [3]
Wnętrze Hali nr 2 – czerwiec 2018, fot. Paulina Blacharska
Wnętrze Hali nr 2 – czerwiec 2018 r. fot. Paulina Blacharska
Rozbieżność między projektu z zastaną sytuacją wiązała się z koniecznością wykonania ekspertyzy technicznej oraz wyłonienia specjalistycznej firmy w zakresie prac związanych ze wzmocnieniem posadowienia. – Pamiętajmy jednak, że przebudowywany obiekt znajduje się w obszarze wpisanym do rejestru zabytków decyzją nr A/1580/212 z dnia 12.05.1967 roku. A to oznacza, że prowadzenie tych prac wymagało przeprowadzenia badań archeologicznych – tłumaczy Paulina Blacharska. – W toku badań odkryto m.in. relikty XVII-wiecznych murów – uzupełnia.
Jak widać, przebudowa stacji elektroenergetycznej SE Mennicza nie należy do najprostszych, a pracujący przy projekcie zespół musi być przygotowany na kolejne wyzwania. – Ze względu na prowadzone na przestrzeni wieków prace modernizacyjne i przebudowy całego obszaru zlokalizowanego w obrębie skrzyżowania ulic Wierzbowej i Menniczej, a także wobec braku możliwości pełnego zinwentaryzowania wciąż działającego obiektu energetycznego do dziś zmagamy się z odmiennym od zakładanego stanem rzeczywistym – zaznacza Paulina Blacharska. – Dlatego też na bieżąco reagujemy i rozwiązujemy napotkane problemy – wyjaśnia.
Wnętrze Hali nr 2 – sierpień 2019, fot. Paulina Blacharska
Wnętrze Hali nr 2 – sierpień 2019, fot. Paulina Blacharska
Wnętrze Hali nr 2 – sierpień 2019, fot. Paulina Blacharska
W praktyce znacznie utrudnia to płynną realizację oryginalnych założeń. Na szczęście, utrudnia, a nie uniemożliwia. Liczymy zatem, że zakończenie prac związanych z przebudową budynku, który od ponad 100 lat stanowi obiekt energetyczny, nastąpi w drugiej połowie 2020 roku.
źródła:
[1] Wstępna koncepcja architektoniczno-urbanistyczna budowy stacji elektroenergetycznej 110/20/10 kV (GPZ) przy ul. Menniczej we Wrocławiu – dr inż. arch. Jerzy Piskozub, mgr inż. arch. Klaudia Miś – udostępniona przez TAURON Dystrybucja S.A. oraz fotopolska.eu
[2] fotopolska.eu
[3] Materiał udostępniony przez Tauron Dystrybucja S.A.